០១. ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨ អង្គការអន្តរជាតិអ៊ុំអាល់គូរ៉ាដែលមានប្រភពពីប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌី បានបេីកសាលារៀនមួយមានទីតាំងនៅភូមិឬស្សីជ្រោយ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្ដាល សម្រាប់ឱ្យកូនចៅខ្មែរឥស្លាមនៅទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមកចុះឈ្មោះនិងដាក់ពាក្យស្នេីសុំចូលរៀន។ ដោយមានការបង្រៀនទាំងចំណេះដឹងផ្នែកសាសនាឥស្លាមនិងចំណេះដឹងទូទៅ មានវិន័យច្បាស់លាស់ រង្វាន់លេីកទឹកចិត្តមានតម្លាភាព មានគ្រូបង្រៀនល្អៗ រួមទាំងមានចំនួនសិស្សពូកែកេីនឡេីងច្រេីនផងនោះ សាលារៀនដែលមានឈ្មោះថា វិទ្យាស្ថានអ៊ុំអាល់គូរ៉ា ប្រែជាមានមុខមាត់លេីវិស័យអប់រំនិងមានកេរិ៍ឈ្មោះល្បាញល្បីសុសសាយទៅកាន់មនុស្សស្ទេីគ្រប់ស្រទាប់នៅតាមភូមិស្រុកខ្មែរឥស្លាមពាសពេញផ្ទៃប្រទេស។
០២. លោក ម៉ាត់ អាសុីម ប្រធាន សមាគមសម្ព័ន្ធយុវជនមុស្លិមកម្ពុជាខេត្តមណ្ឌលគិរីនិងជាអតីតសិស្សពូកែអ៊ុំអាល់គូរ៉ាជំនាន់ទីពីរ បានលេីកឡេីងថា៖ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សិ្សសពូកែដប់នាក់ដំបូងនៃគ្រប់ជំនាន់សិក្សា ត្រូវបានគេយកចិត្តទុកដាក់ ផ្ដល់កិត្តិយស ជូនរង្វាន់ និងមានឱកាសអាចឱ្យឪពុកម្ដាយទៅធ្វេីហាជ្ជីទៀតផងអាស្រ័យដោយលេខរៀងនៃចំណាត់ថ្នាក់និងកូតាហាជ្ជីប្រចាំឆ្នាំ។ ជាក់ស្ដែងឪពុករបស់លោក رحمه الله តាមរយៈការរៀនពូកែនិងពិន្ទុខ្ពស់របស់កូន សាលាបានផ្ដល់កិត្តិយសនិងអញ្ជេីញគាត់ឱ្យមកចូលរួមធ្វេីដំណេីរទៅកាន់ទីក្រុងម៉ាក្កះដេីម្បីធ្វេីហាជ្ជី។ វិន័យល្អនិងរង្វាន់លេីកទឹកចិត្តផ្សេងៗជាច្រេីន បានក្លាយជាកត្តាជំរុញឱ្យសិស្សានុសិស្សខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ និងមានឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការស្វែងរកចំណេះដឹងទាំងផ្នែកសាសនានិងចំណេះដឹងទូទៅ។
០៣. សន្ទុះនៃការរីកចម្រេីនក្នុងវិស័យអប់រំខ្មែរឥស្លាមតាមរយៈសាលាមួយនេះមិនទាន់ឈរជេីងបានប្រាំមួយឆ្នាំពេញលេញស្រួលបួលផង នៅថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៣ សាលាមួយនេះត្រូវបានបង្ខំឱ្យបិទទ្វារ ក្រោមការចោទប្រកាន់ថា មានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងក្រុមភេរវកម្ម។ គ្រូបង្រៀនសាសនាជនជាតិថៃពីរនាក់និងជនជាតិអេហ្សីបម្នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីបទប៉ុនប៉ងប្រព្រឹត្តអំពេីភេរវកម្មនៅកម្ពុជា។ ហេីយគ្រូបង្រៀនបរទេសទាំងអស់ដែលបង្រៀននៅសាលាមួយនេះរួមទាំងក្រុមគ្រួសារពួកគេផង ត្រូវបានគេតម្រូវឱ្យចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ៧២ ម៉ោង។ រីឯគ្រូបង្រៀនកម្ពុជានិងកូនសិស្សទាំងអស់ត្រូវត្រលប់ទៅផ្ទះវិញ និងព្យួរការសិក្សា។ ហេីយទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អង្គការនេះ ត្រូវបានរឹបអូសនិងប្រគល់ទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារង់ចាំច្បាប់ថ្មីដេីម្បីបញ្ជូនទៅដាក់កន្លែងថ្មី។ សកម្មភាពយ៉ាងរហ័សរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបែបនេះ ត្រូវបានរាយការណ៍មកថា បានទទួលពត៌មានពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិច។
០៤. តាមរយៈសៀវភៅរបស់លោក អេង កុកថាយ ៖ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ កម្មសិទ្ធិគ្រប់គ្រងសាលាត្រូវបានផ្ទេរពីអង្គការអន្តរជាតិអ៊ំអាល់គូរ៉ា ទៅឲ្យក្រុមប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ទទួលបន្ទុកកិច្ចការសាសនាឥស្លាមដែលដឹកនាំដោយឧកញ៉ា សុះ កំរី តាមរយៈអនុក្រឹត្យលេខ ៤០៨។ នៅក្នុងអនុក្រឹត្យនេះ សាលានេះត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថ្មីថា «មជ្ឈមណ្ឌលឥស្លាមកម្ពុជា» និងគ្រប់គ្រងរួមគ្នាដោយក្រុមប្រឹក្សាអ្នកមានមុខមាត់ខាងសាសនាឥស្លាមដែលរួមមាន អូស្មាន ហាស្សាន់ សុះ កំរី និងហ្សាការីយ៉ា អាដាម។ អ្នកទាំងបីនាក់នេះអាចបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលឱ្យបើកសាលារៀននេះឡេីងវិញ ដោយប្រើប្រាស់មុខមាត់ថ្មីកាលពីឆ្នាំ ២០០៤ រយៈពេលមួយឆ្នាំគត់បន្ទាប់ពីសាលានេះត្រូវបានបិទ ហើយសាលាថ្មីនេះមានបង្រៀនទាំងការអប់រំសាសនានិងវិទ្យាសាស្ត្រ ចាប់ពីថ្នាក់ទី៧ ដល់ថ្នាក់ទី១២។
០៥. នៅចុងឆ្នាំ ២០០៦ រូបខ្ញុំផ្ទាល់ក៏បានទៅសិក្សារៀនសូត្រនៅឯមជ្ឈមណ្ឌលឥស្លាមកម្ពុជាផងដែរ(ជំនាន់ទីបី)។ កាលនោះ តួន អេីស្អារី សឡេះ ជានាយកទូទៅ ព្រឹទ្ធបុរស ពេជ្រ សូលីន ជានាយកផ្នែកចំណេះដឹងទូទៅ តួន ម៉ាហៀត យូសុះ ជានាយកផ្នែកសាសនា និងក្រោយមក តួន អាប់ឌុលម៉ាណាន ឡេីងមកជំនួស ហេីយក្រោយមកទៀត តួន ខឡែល មូសា បន្តដឹកនាំរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។ ឆ្នាំសិក្សា ២០០៦-២០០៧ ជាលេីកទីមួយ ដែលមជ្ឈមណ្ឌលទទួលយកសិស្សស្រីមករៀននៅសាលាខាងមុខម៉ាស្ជិទក្នុងភូមិឬស្សីជ្រោយ ដោយបានអនុញ្ញាតិឱ្យស្នាក់នៅតាមផ្ទះអ្នកភូមិ ឬជួលបន្ទប់ស្នាក់នៅរាងៗខ្លួន។ ខ្ញុំបានចាកចេញពីមជ្ឈមណ្ឌលនៅឆ្នាំ ២០១០ ដេីម្បីបន្តការសិក្សានៅវិទ្យាស្ថានអប់រំសាសនា ក្រោយមកមិនយូរប៉ុន្មាន ខ្ញុំក៏បានទទួលដំណឹងថា សិស្សស្រីៗត្រូវបានបំបែកឱ្យទៅរៀនក្រោមឈ្មោះសាលានូរ៉ុលអុីម៉ាន់ ហេីយមជ្ឈមណ្ឌលឥស្លាមកម្ពុជាក៏លែងមានសិស្សស្រីទៀត។
០៦. ដោយសារច្បាប់កំណត់មិនអនុញ្ញាតិឱ្យសិស្សប្រុសចេញក្រៅរបងសាលា លេីកលែងតែថ្ងៃឈប់សម្រាក សិស្សមជ្ឈមណ្ឌលឥស្លាមកម្ពុជាស្ទេីរតែទាំងអស់ គឺធ្លាប់មានអនុស្សាវរីយ៍ជាមួយនឹងខាងសន្តិសុខ(អ្នកយាមកាមនិងថែរក្សាសុវត្ថិភាពសាលា)។ នៅជំនាន់អ៊ុំអាល់គូរ៉ា មានលោក ស្សាកីរីន និងលោក យូសុះ ក្រោយក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌល ក៏មានលោក យូសុះ ដែលសិស្សភាគច្រេីនហៅ «អ៊ូងយូ» និងលោក កសឹម(អ៊ូងសឹម)។ ចំណែកបាយក្ដាំង ក៏ជាប្រធានបទរីករាយផងដែរសម្រាប់សិស្សជំនាន់ដំបូងៗ ហេីយការលេងបាល់ពេលល្ងាច កាហ្វេ មាត់ទន្លេ ផ្សារល្ងាច អាងទឹក អាគារចាស់ និងស្រះខាងក្រោយ ក៏ជាកន្លែងដែលពោពេញដោយអនុស្សាវរីយ៍ និងដែលមិនអាចបំភ្លេចបានផងដែរ។
